Grupu Haksesuk Kla'ak (Discussion Group)

Subscribe ba Kla'ak Online
Email:
Vizita grupu ne'e

04 May 2009

Kla'ak Semanál Edisaun 45 (4 Maiu 2009)


Haliri
Medalha: Honra ba traidor ho kriminozu sira
Povu oprimidu nia istoria nunka remata ho vitoria luta ba libertasaun nian. Realidade hatudu iha fatin-fatin katak, libertasaun nasional no independensia la haraik buat nebe povu mehi durante funu no terus. Povu Timor-Leste oras ne’e mos enfrenta realidade istorika ida ne’e.

Hafoin hetan tiha rekonhesimentu internasional ba nia independensia, povu maubere tenki obriga-an atu, la’os kontinensia de’it, maibe tenke kondekora nia traidor no kriminozu sira nebe nia identifika durante periodu rezistensia, ho entrega pozisaun politika xave iha governu no medalha honra nasional.

Povu maubere tomak hatene no konhese ema sira nebe hanesan “inimigu politiku” iha tempo rezistensia, maibe oras ne’e sai fali povu maubere nia “patraun” iha tempu independensia. Povu maubere tomak mos hatene katak, ema balun nebe nia identifika hanesan kriminozu iha tempu rezistensia, oras ne’e hetan mos medalha kondekorasaun husi Estado RDTL. Estado nebe nia ezistensia ema sira ne’e kontra mate an.

Publik Timor-Leste hatene katak, medalha kondekorasaun nebe Estado RDTL simboliza nudar Honra boot ba nia asswain sira monu mos iha eislider milisia Aitarak, Eurico Guterres, nia liman. Ba kazu ne’e, emar eisrezistensia sira hato’o ona protestu ba ukun-na’in nasaun ida ne’e atu hola medida politika ruma. Maibe, esplikasaun no deklarasaun politika sira nebe sai husi ukun-na’in sira, inklui Primeiro Ministro Xanana Gusmão nia esplikasaun, fo konfirmasaun no reafirma tan direito Eurico Guterres no nia familia atu hetan medalha kondekorasaun grau 1 ho 2.

Los duni, hanesan Xanana Gusmão hateten iha tempu rezistensia katak, terus no susar nebe povu maubere tenke enfrenta durante funu ba nia ukun rasik an, tanba konsekuensia husi Timor-Leste nia destinu jeografiku. Timor-Leste hela iha nasaun boot rua nia leet. Nasaun boot rua ne’e kontra povu maubere nia hakarak atu ukun rasik an.

Oras ne’e dadaun, povu maubere hahu hetan malisan foun husi nia independensia rasik. Malisan ne’e mosu tanba traisaun no negasaun husi povu maubere nia lider sira rasik. Ukun-na’in sira fo prioridade liu atu kaerliman no hako’ak povu maubere nia “inimigu” no “kriminozu” sira do ke nia asswain sira. Ukun-na’in sira gasta povu maubere nia osan no tempu atu identifika uluk eis-milisia sira nia familia nebe luta hodi hetan kondekorasaun, do ke asswain luta-na’in sira nia familia.

Ukun na’in sira nia hahalok politik nebe diskriminativu hasoru povu maubere nia asswain, la’os de’it nudar insulto politiku ida, maibe mos hamosu konsiensia politika seluk. Konsiensia politika nebe reafirma hanorin sira iha tempu uluk katak, kolonialista la iha kor no rasa. Konsiensia katak periudu rezistensia hanesan periudu identifikasaun ba ita nia traidor, inimigu no kriminozu sira. Independensia hanesan dignifikasaun ba ita nia traidor, inimigu no kriminozu sira. Tidak ada lain lagi!!!! Karik iha seluk, ne’e mesak “pembodohan” politik. Trajedia klasik povu oprimidu! Prontu atu terus no mate ba diak no aat!